در ابتدا باید دانست تفاوت ترکیبات آبرسان و مرطوب کننده چیست؟ پوست شما به کدام یک نیاز بیشتری دارد؟
نقش آب در حفظ سلامت، لطافت و شفافیت پوست به قدری مهم است که کلیه روتین‌های مراقبت پوستی باید شامل محصولاتی باشند که آبرسانی و رطوبت رسانی به پوست را تضمین کنند. اما نکته‌ای که شاید همه ما نسبت به آن آگاه نباشیم این است که برخلاف اینکه واژه‌های آبرسانی و مرطوب کنندگی اکثرا به جای هم به کار می‌روند با یکدیگر تفاوت‌های اساسی دارند. پوست برای مقابله با خشکی، کدری، چین و چروک، و آسیب‌های محیطی به رطوبت نیاز دارد و عوامل رطوبت رسان و آبرسان هر دو برای تامین این رطوبت مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما روش کار آن‌ها متفاوت است و درک تفاوت بین آن‌ها به شما کمک می‌کند تا محصول مناسب را انتخاب کرده و نیاز‌های پوستی خود را به درستی رفع کنید.
بسیاری از محصولاتی که تحت عنوان مرطوب کننده خریداری می‌کنید، علاوه بر خاصیت رطوبت رسانی، خاصیت آبرسانی هم دارند. علاوه بر این، از آنجایی که برای تعریف مرطوب کننده هیچ منبع مورد اعتمادی که متخصصان بر سر آن توافق نظر داشته باشند وجود ندارد، برخی از افراد عوامل آبرسان را در دسته مرطوب کننده ها قرار می‌دهند که این دسته‌بندی اشتباه می‌باشد. بنابراین ممکن است در درک این که پوست شما بیشتر به آبرسان نیاز دارد یا رطوبت‌رسان دچار مشکل شوید، ما در این مقاله به شما کمک می‌کنیم تا بهترین محصول را برای پوست خود انتخاب کنید.
از نظر علمی، رطوبت رسان یک اصطلاح فراگیر برای انواع رطوبت رسان ها ست:
- نرم کننده‌ها (چربی‌ها و روغن‌ها) (Emollients)
- اسکوالن (روغن) (squalene)
- مسدود کننده‌ها (occlusive)
- هومکتانت‌ها (Humectants)
اما در دنیای تبلیغات و دنیایی که ما در آن محصولات مورد نیاز خود را خریداری می‌نماییم، این واژگان دستخوش تغییر شده‌اند.
با وجود اینکه هیچ استاندارد طلایی برای تعریف آبرسان و مرطوب کننده وجود ندارد، برندها معمولا از این کلمات جهت تمایز بخشیدن به چگونگی دریافت رطوبت مورد نیاز پوست شما استفاده می‌کنند.
آبرسانی (Hydration)
ترکیبات آبرسان که به آن‌ها هومکتانت (Humectants) یا جذب‌کننده رطوبت می‌گویند، ترکیباتی بر پایه آب هستند که به واسطه جذب آب از هوا و همچنین از عمیق‌ترین لایه‌های پوست یعنی درم به سمت خارجی‌ترین لایه پوست یعنی اپیدرم، میزان آب موجود در پوست را افزایش می‌دهند.
در اینجا به نمونه‌هایی از مواد اولیه آبرسان اشاره می‌کنیم:
- اوره
- سوربیتول
- پانتنول
- گلیسیرین
- هیالورونیک اسید
- آلفا هیدروکسی اسید
- عسل
- ژلاتین
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اهمیت آبرسانی پوست می‌توانید مقاله ” آبرسانی پوست چیست؟ چرا باید پوست را هیدراته نگه داشت؟ ” را مطالعه کنید
مرطوب کننده ها (Moisturizers)
مرطوب کننده ها شامل موادی بر پایه چربی هستند که شامل چند دسته از ترکیبات مانند وازلین و روغن‌های معدنی، عواملی مانند استر و روغن‌های گیاهی می‌شوند. ترکیبات مرطوب کننده با ایجاد یک سد محافظ روی سطح پوست، مانع از به هدر رفتن آب می‌شوند.
ترکیبات پوشاننده (Occlusive)
این ترکیبات در واقع ماهیت روغنی و لیپیدی دارند و با تشکیل یک لایه روی پوست مانع از دست رفتن آب می‌شوند. وازلین، موم زنبور، روغن گیاهی و لانولین نمونه‌هایی از این مواد هستند.
ترکیبات نرم کننده (Emollients)
این ترکیبات عملکرد سد دفاعی پوست را تقویت کرده و به بهبود ظاهر و بافت پوست کمک می‌کنند. اسیدهای چرب و الکل‌های چرب نمونه‌هایی از این مواد هستند.
” به عبارت دیگر زمانی که از یک آبرسان موضعی استفاده می‌کنید، در واقع آب را به داخل سلول‌های خود تزریق کرده و توانایی پوست در جذب رطوبت و مواد مغذی را افزایش می‌دهید و زمانی که از مرطوب کننده استفاده می‌کنید، یک سپر دفاعی برای پیشگیری از به هدر رفتن و به دام انداختن آب و همچنین حفظ نرمی و لطافت بر روی پوست تشکیل می‌دهید.”
کاربرد انواع رطوبت رسان
- هومکتانت‌ها: برای پوست های خشن، ضخیم، فلس مانند و خیلی خشک
- نرم کننده ها: برای پوست های خشن و خشک و روتین مراقبت پوستی
- پوشاننده‌ها: برای پوست‌های خیلی خشک، پیشگیری از درماتیت اتوپیک که یک بیماری مزمن به همراه قرمزی و خارش در پوست می‌باشد.
با استفاده از این جدول می‌توانید مهم‌ترین ترکیبات رطوبت رسان که در حفظ سلامت پوست نقش مهمی دارند به علاوه ماهیت آن‌ها را بشناسید تا با بررسی ترکیبات محصولات مختلف، مناسب‌ترین محصول را برای خود انتخاب کنید.
ترکیبات مرطوب کننده و آبرسان پوست
چگونه می‌توان تشخیص داد که پوست شما به آبرسانی یا رطوبت رسانی نیاز دارد؟
اکثر محصولات پوستی دارای ترکیبات پوشاننده، نرم کننده و هومکتانت می‌باشند؛ بنابراین از هر دو خاصیت رطوبت رسانی و آبرسانی به صورت همزمان برخوردار هستند.
شکل‌های مختلف محصول از قبیل ژل، روغن، لوسیون و بالم مرطوب کننده و غیره روی عملکرد آن اثر چندانی ندارد؛ آنچه اهمیت دارد مواد تشکیل‌دهنده محصول است.
راه آسان و بدون کشمکش برای انتخاب آبرسان یا مرطوب‌کننده این است که محصول مورد نظر را با توجه به نوع پوست خود خریداری کنید. با این وجود، سعی کنید مواد تشکیل دهنده نوشته شده روی محصول را بخوانید تا بهترین محصول را برای پوست خود انتخاب و خریداری کنید. گاهی اوقات پوست شما فقط به یک مرطوب کننده یا آبرسان به تنهایی، پاسخ بهتری نسبت به هر دوی آن‌ها با هم نشان می‌دهد. با دانستن نوع پوست و شناخت ترکیبات آبرسان و مرطوب کننده می‌توانید به درستی از پوست خود مراقبت کنید.
اگر پوست خشکی دارید از یک مرطوب کننده غلیظ استفاده کنید
اگر پوست شما در تمامی طول سال خشک است و دچار پوسته‌ریزی می‌شود به احتمال زیاد این بی آبی به خاطر شرایط آب و هوایی نیست. پوست شما به سختی می‌تواند رطوبت را در خود حفظ کند.
بنابراین نیاز است با کمک مرطوب کننده ها یک لایه محافظ روی پوست خود ایجاد کرده و رطوبت را در آن حبس کنید. یک رطوبت‌رسان می‌تواند مانع از خروج آب از پوست شما شود و اگر فرمول مناسبی داشته باشد مواد مغذی لازم برای پوست شما در فصل زمستان را فراهم کند. پیشنهاد ما بالم مرطوب کننده آر یو اُکی؟! است که در 4 تنوع مناسب پوست خشک، پوست خیلی خشک، پوست چرب و انواع پوست تولید شده است.
اگر پوست شما واقعا خشک باشد، بهترین راه حل چه خواهد بود؟
اگر پوست شما همیشه خشک و دارای ترک است، یک راه حل خوب و در عین حال قدیمی همان ژل وازلین یا پترولیوم است. برای پوست خیلی خشک، مواد و عوامل پوشاننده بهترین گزینه هستند و محصولات دارای پترولیوم کارایی بسیار بالایی در این زمینه دارند.
اما اگر کسی تمایل به استفاده از پترولیوم ندارد، می‌تواند شی باتر، روغن کانولا یا روغن سویا را جایگزین آن کند. این ترکیبات پوشاننده باعث می‌شوند رطوبت رسیده به پوست درون آن محبوس شده و از دست نرود.
به خاطر داشته باشید، بهترین زمان برای استفاده از محصولات آبرسان و مرطوب کننده پس از حمام و شستشو بر روی پوست نم‌دار می‌باشد.
مواد اولیه‌ای که حتما باید آن‌ها را امتحان کنید شامل این موارد هستند: ژل وازلین، روغن‌های شامل روغن گیاهی، روغن جوجوبا، روغن گردو، روغن فندق، روغن مغزهای خوراکی و روغن نارگیل.
اگر پوست شما دهیدراته است از یک سرم آبرسان استفاده نمایید
شاید تصور کنید که فقط پوست های خشک دچار کم‌آبی می‌شوند؛ اما اشتباه است و تمام انواع پوست ممکن است دهیدراته شوند. اگر پوست شما بی آب شده، باید به طور مداوم از آبرسان استفاده کنید. استفاده از محصولات آبرسان حاوی هیالورونیک اسید از موثرترین روش‌ها برای رفع کم‌آبی پوست است. این ماده به طور شگفت انگیزی می‌تواند تا 1000 برابر وزن خود، آب درون خود نگه دارد و در نتیجه میزان مناسبی از آب را در اختیار پوست شما قرار دهد. مواد اولیه‌ای که حتما باید آن‌ها را امتحان کنید شامل این موارد هستند: هیالورونیک اسید، آلوئه‌ورا و عسل.
از داخل به بیرون آبرسانی کنید
آشامیدن آب فراوان را جز هدف‌های خود قرار دهید. مقدار آبی که هر فرد باید بنوشد بر اساس وزن وی متفاوت است که البته کاملا منطقی است زیرا هر چه وزن فردی بیشتر باشد، آب بیشتری نیز برای نوشیدن نیاز دارد. برای مثال یک مرد 100 کیلوگرمی و یک زن 50 کیلوگرمی به مقادیر متفاوتی آب احتیاج دارند.
مصرف میوه‌هایی که میزان بالایی آب دارند مانند هندوانه، توت فرنگی و خیار تا حد زیادی به آبرسانی پوست کمک می‌کند. آب موجود در این مواد غذایی پوست و بدن شما را به اندازه نیاز آبرسانی کرده تا به ظاهر و حس ایده‌آل برسند.
اگر پوست شما چرب است، از مرطوب کننده ها و آبرسان های بر پایه آب استفاده کنید
برخی تصور می‌کنند افراد با پوست چرب نیازی به رطوبت رسانی ندارند؛ اما این تصور کاملا اشتباه است زیرا عملکرد سد دفاعی پوست چرب و یا آکنه دار با توجه به محصولات مختلفی که استفاده می‌کنند تضعیف شده و به خطر می‌افتد. این شرایط موجب خروج رطوبت و بی‌آبی پوست می‌شود؛ در نهایت پوست برای جبران کم‌آبی، چربی بیشتری تولید می‌کند. بنابراین افراد با پوست چرب باید از آبرسان ها و مرطوب کننده ها غیرکومدوژنیک بر پایه آب استفاده کنند.
بین آبرسان و مرطوب کننده کدام یک را انتخاب کنیم؟
تصمیم نهایی باید بر این مبنا گرفته شود که وقتی نیاز به آبرسانی پوست داریم، کدام گزینه بهتر است؟ آبرسان یا مرطوب کننده؟
احتمالا پاسخ درست، “استفاده از هر دو آن‌ها” است.
همانطور که قبل‌تر نیز اشاره کردیم، همه چیز به نوع پوست شما مربوط می‌شود و اکثر کرم ها هر دو کار را برای پوست شما انجام می‌دهند. اما اگر طرفدار سرسخت مباحث مراقبت پوستی هستید و علاقه زیادی به شناخت مواد اولیه و روتین‌های چند مرحله‌ای دارید، ممکن است در اشتباه باشید.
اگر از هر دو محصول رطوبت رسان و آبرسان استفاده کنید هیچ مشکلی به وجود نمی‌آید. ابتدا با استفاده از هومکتانت‌هایی مانند هیالورونیک‌اسید پوست خود را آبرسانی کرده و سپس با استفاده از محصولات حاوی ترکیبات پوشاننده مانند روغن‌های گیاهی، این آب را در پوست خود حفظ کنید.
راه‌حل ساده‌تر استفاده از محصولی با هر دو خاصیت است. ماسک‌های صورت یک گزینه عالی هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید همزمان پوست خود را رطوبت رسانی و آبرسانی نمایید.
اگر می‌خواهید پوست شما در تمام طول سال دارای آب و حجم کافی باشد، تنها به دنبال یک جواب نباشید. گذشته از این، مواردی مانند تغییرات فصلی (مثل فصل زمستان) وجود دارند که شما مجبور می‌شوید به پوست خود آب و رطوبت کافی برسانید؛ نکته کلیدی این است که زمان مناسب آن را بدانید.
نتیجه گیری
اکثر محصولات موجود در بازار حاوی هر دو دسته از ترکیبات آبرسان و مرطوب کننده می‌باشند. تفاوت اصلی مرطوب کنندگی و آبرسانی در این است که ترکیبات آبرسان، رطوبت مورد نیاز پوست را تامین می‌کنند و ترکیبات مرطوب کننده با ایجاد یک سد از به هدر رفتن این رطوبت جلوگیری می‌کنند. همچنین ترکیبات آبرسان بر پایه آب و ترکیبات رطوبت رسان بر پایه چربی می‌باشند. برای پاسخ به این که پوست شما به کدام یک از ترکیبات آبرسان یا مرطوب کننده نیاز دارد، باید به نوع پوست خود توجه کنید و مهم‌ترین ترکیبات آبرسان و مرطوب کننده را بشناسید.